Wat betekent dit voor verhuurders en eigenaren?
Monumentale panden vielen tot nu toe grotendeels buiten de energielabelplicht. Dat verandert. Vanaf 29 mei 2026 geldt ook voor monumenten een verplichting om te beschikken over een geldig energielabel bij verkoop, verhuur en bij het aangaan of verlengen van een huurovereenkomst.

Waarom verandert de regelgeving?
De wijziging volgt uit Europese regelgeving (EPBD IV). Het doel hiervan is om meer inzicht te krijgen in de energieprestatie van alle gebouwen, inclusief monumenten. Monumenten behouden hun bijzondere status, maar worden niet langer volledig uitgezonderd van de verplichting om inzicht te geven in energiegebruik.

Wanneer is een energielabel verplicht?
De energielabelplicht voor monumenten geldt vanaf 29 mei 2026 in de volgende situaties:

• bij verkoop van het pand;
• bij verhuur;
• bij het verlengen of opnieuw afsluiten van een huurovereenkomst.

Voor lopende huurovereenkomsten verandert er niets, zolang deze niet worden gewijzigd of verlengd.

Voor welke panden geldt dit?
De verplichting geldt voor:

• rijksmonumenten;
• gemeentelijke en provinciale monumenten;
• panden die in procedure zijn om monument te worden.

Er blijven enkele uitzonderingen bestaan, bijvoorbeeld voor gebouwen zonder verwarmings- of koelinstallatie of bepaalde religieuze gebouwen.

Is er een apart energielabel voor monumenten?
Nee. Monumenten krijgen het reguliere energielabel, opgesteld door een gecertificeerde EP-adviseur.
Bij de beoordeling wordt wel rekening gehouden met de monumentale status van het pand. Niet alle verduurzamingsmaatregelen zijn toegestaan of wenselijk. Het label geeft vooral inzicht in de huidige energieprestatie en mogelijke verbeteringen binnen de geldende kaders.

Nu al actie ondernemen is mogelijk
Het is nu al mogelijk om een energielabel voor een monument aan te vragen. Een energielabel is 10 jaar geldig. Dat voorkomt vertraging bij toekomstige verhuur of verkoop.

Voor verhuurders betekent dit concreet:

• inzicht in de energieprestatie van het pand;
• betere voorbereiding op verhuur of herverhuur;
• voorkomen van last-minute verplichtingen of discussie bij contractvorming.

Belangrijk voor verhuur
Ook bij monumenten geldt straks dat het energielabel beschikbaar moet zijn vóór het tekenen van de huurovereenkomst. Het energielabel speelt bovendien een steeds grotere rol binnen bredere regelgeving rondom woonkwaliteit en transparantie richting huurders.

Tot slot
De energielabelplicht voor monumenten vraagt om aandacht, maar hoeft geen probleem te zijn wanneer hier tijdig op wordt geanticipeerd. Zeker bij verhuur of herontwikkeling van monumentaal vastgoed is het verstandig om dit nu al mee te nemen in de planning.

Heeft u een monumentale woning in de verhuur of overweegt u deze te verhuren? Dan kijk ik graag mee wat dit concreet betekent voor uw situatie.